Áhrif þátta Stanley Tucci gagnrýnd – Vínáhuginn veldur usla í gömlum borgum

Bandaríski leikarinn Stanley Tucci í þáttaröð sinni á National Geographic sem skoðar mat, vín og menningu Ítalíu.

Bandaríski leikarinn og matgæðingurinn Stanley Tucci hefur sætt gagnrýni eftir að nýjasta þáttaröð hans, Tucci in Italy, olli óvæntri fjölgun ferðamanna á viðkvæmum svæðum á Ítalíu.  Þættirnir, sem fagna ítalskri matarmenningu og víngerð, hafa vakið mikla athygli – en um leið skapað áhyggjur um áhrif menningarlegrar ferðamennsku á líf heimamanna og varðveislu staðbundinnar arfleifðar.

„Tucci-áhrifin“

Eftir að þáttaröðin fór í loftið í maí hefur Flórens – einkum miðborgin og sögulegar götur hennar – orðið vitni að óvenjulegum fjölda ferðamanna sem freista þess að upplifa sama andrúmsloft og sýnt er í þáttunum.

Buchette del vino.
Víngluggarnir í Flórens eru einstakt menningarlegt fyrirbæri sem eiga rætur sínar að rekja allt aftur til 17. aldar. Á þeim tíma seldu vínsalar vín sitt beint í gegnum þessa litlu glugga til að komast hjá sköttum.
Í dag eru meira en 150 slíkir gluggar enn til staðar, flestir í miðborg Flórens. Sumir þeirra eru enn í notkun og bjóða gestum að njóta vínglas á sama hátt og Flórentínumenn gerðu fyrir öldum síðan.
Mynd; wine-windows.com

Sérstaklega hafa svonefndar buchette del vino – litlir víngluggar sem notaðir voru á tímum plágunnar til að selja vín með sóttvarnir í huga – dregið að sér athygli. Í dag mynda ferðalangar biðraðir við þessi gömlu op og nýta þau gjarnan sem „Selfie“ með vín í hendi.

Íbúar svæðisins hafa lýst því að ró þeirra og næði sé í uppnámi.

„Við gátum ekki lengur sofið fyrir látlausum hávaða og flassi frá myndavélum,“

segir einn íbúi við ítalska fjölmiðla. Sumir hafa flutt á brott og aðrir krefjast þess að borgaryfirvöld grípi til aðgerða til að draga úr ágangi ferðamanna.

Þó margir fagni yfir því að þáttaröðin hafi aukið sýnileika ítalskrar matar- og vínmenningar, benda fræðimenn og verndarsinnar á að áhrifin geti verið tvíeggjuð. Aukin umfjöllun um staðbundna menningu getur stuðlað að hagvexti og styrkt atvinnugreinar á landsbyggðinni – en jafnframt leitt til offramboðs ferðamanna, hækkunar húsnæðisverðs og rýrnunar menningarlegrar sérstöðu.

„Þegar menning er gerð að vöru fyrir straum ferðamanna hættir hún að vera lifandi – hún verður leikmynd,“

segir ítalskur borgarsagnfræðingur.

Vaxandi áhyggjur af ofgnótt ferðamanna

Flórens hefur lengi glímt við vandamál tengd svonefndri ofgnótt ferðamanna (overtourism), þar sem fjöldi ferðamanna fer fram úr burðargetu innviða, bygginga og samfélags. Tucci er ekki einn um að hafa óviljandi aukið álagið – svipaðar ásakanir hafa beinst að áhrifum sjónvarpsþátta eins og Emily in Paris og Chef’s Table.

Borgaryfirvöld í Flórens hafa þó lítið tjáð sig opinberlega um ástandið, en innan samfélagsins hefur skapast þrýstingur um að gripið verði til aðgerða: t.d. með kvótakerfi fyrir heimsóknir, takmörkunum á gistirekstri og betri verndun sögulegra svæða.

Gagnrýni hefur ekki beinst persónulega að Tucci, sem hefur lengi verið virtur fyrir að kynna matarmenningu af virðingu og natni. Þó vekur málið upp spurningar um ábyrgð fjölmiðla, áhrifavalda og framleiðenda þegar kemur að lýsingu á viðkvæmum sögulegum stöðum.

„Það er ljóst að viljinn var góður – breytir ekki þeirri staðreynd að afleiðingarnar eru víðtækar og stundum skaðlegar,“

segir fulltrúi samtaka um sjálfbæra ferðamennsku á Ítalíu.

Heill þáttur úr þáttaröðinni Tucci in Italy

Ferðalag Stanley Tucci um Toskana – heill þáttur úr þáttaröðinni Tucci in Italy, í sýningu á National Geographic.