Stærstu koníak framleiðendur Frakklands sleppa við kínverska tolla – aðrir sitja eftir

Pernod Ricard rekur höfuðstöðvar sínar í „The Island“ í París.
Mynd: pernod-ricard.com

Pólitísk spenna milli Evrópusambandsins og Kína speglast nú í viðskiptum með koníak, en nokkrir af stærstu framleiðendum Frakklands hafa fengið undanþágu frá nýjum kínverskum tollum. Aðrir standa eftir með óvissu og markaðsaðstæður í óhag minni aðilum.

Frá og með 5. júlí 2025 leggja kínversk stjórnvöld á allt að 34,9% toll á evrópskan brennivínsiðnað, þar með talið koníak. Tollarnir eru liður í gagnráðstöfunum gegn Evrópusambandinu vegna fyrirhugaðra refsiaðgerða ESB á kínverska rafbíla. Kína hefur sakað evrópska framleiðendur um undirverðlagningu – svokallaðan „dumping“ – og hyggst nú verja innlendan markað.

Undanþágur fyrir koníaks-risa – en á hvaða verði?

Stærstu frönsku koníakframleiðendurnir, þar á meðal Rémy Cointreau, LVMH (framleiðandi Hennessy) og Pernod Ricard, hafa fengið tímabundna undanþágu frá tollunum. Undanþágurnar byggja á því að fyrirtækin samþykki að selja vörur sínar í Kína á ákveðnu lágmarksverði, sem kínversk yfirvöld skilgreina – þó án þess að lágmarksverðið hafi verið birt opinberlega.

Að mati sérfræðinga felur þessi leið í sér pólitískt málamiðlun sem gerir stærstu aðilunum kleift að viðhalda markaðshlutdeild sinni, þó á kostnað sveigjanleika í verðlagningu. Um leið skapar þetta fordæmi sem getur þrengt að minni framleiðendum sem ekki ráða við slíkar skilmálabundnar ráðstafanir.

Í tilkynningu fagnar Pernod Ricard niðurstöðu rannsóknar kínverskra yfirvalda á meintum undirverðlagningum í koníaki og tilkynnir að fyrirtækið hafi samþykkt skuldbindingu um að selja vörur sínar á tilteknum lágmarksverðum. Jafnframt leggur fyrirtækið ríka áherslu á að sú ákvörðun feli á engan hátt í sér viðurkenningu á ólögmætum viðskiptaháttum.

Þrátt fyrir að harðnandi aðstæður á kínverskum markaði hafi leitt til aukins rekstrarkostnaðar, telur Pernod Ricard að sá kostnaður sem hlýst af lágmarksverðsskuldbindingunni sé verulega minni en sá sem hefði fylgt varanlegum tollum samkvæmt bráðabirgðaniðurstöðu rannsóknarinnar.

Að lokinni rannsókn hyggst Pernod Ricard halda ótrauður áfram að byggja upp sjálfbæran vöxt í Kína, sem félagið skilgreinir sem eitt af sínum fjórum lykilsvæðum á heimsvísu. Þar hyggst það áfram nýta sterka stöðu sína bæði í koníakframleiðslu og á alþjóðlegum markaði fyrir sterka drykki – stöðu sem byggst hefur upp á áratuga langri viðveru og tengslum við kínverska neytendur.

Kostnaðurinn endurgreiddur – en aðeins að hluta

Samhliða tilkynntu kínversk stjórnvöld að þau muni endurgreiða tryggingarfjárhæðir sem innflytjendur koníak höfðu verið neyddir til að leggja fram frá því í október 2024. Þetta dregur tímabundið úr kostnaði fyrir framleiðendur, en er þó ekki raunveruleg lausn fyrir minni fyrirtæki sem horfast í augu við verulega skerta samkeppnisstöðu.

Tollamálið hefur haft augljós áhrif á frönsku hlutabréfamarkaðina. Hlutabréf Rémy Cointreau hækkuðu örlítið í kjölfar frétta um undanþágu, en Pernod Ricard og LVMH lækkuðu. Mikil óvissa ríkir áfram um þróun mála og stöðu annarra framleiðenda. Rémy Cointreau hefur þegar tilkynnt um 17% samdrátt í koníaksölu til Kína og hyggst fækka starfsfólki um 1.200 manns á heimsvísu.

Frönsk stjórnvöld og framkvæmdastjórn Evrópusambandsins hafa fagnað undanþágum fyrir stærstu koníakframleiðendurna, en kalla jafnframt eftir langtímalausn sem verndar allan geirann – þar á meðal smærri og meðalstóra aðila sem ekki geta stólað á sambærilega samninga. Evrópusambandið hefur boðað áframhaldandi viðræður við Kína, sem vonast er til að leiði til afnáms tollanna að fullu.

Þótt stórfyrirtækin hafi fengið frið að sinni, ríkir mikil óvissa í kringum framtíð minni koníakhúsa sem byggja afkomu sína á útflutningi til Asíu. Hækkun tolla og kröfur um lágmarksverð gætu útilokað þau frá einum stærsta markaði heims – og styrkt einokunaraðstöðu hinna stóru.